معدن مس مزرعه در 25 کیلومتری شمال شهرستان اهر در نزدیکی های روستایی به همین نام واقع می باشد.
عملیات اکتشاف این معدن (توسط گروهی فرانسوی) به موازات استخراج آن از سال 1337 شروع وبه مدت 5 الی 6 سال ادامه داشته است . عملیات استخراج تا سال 1350 ادامه داشته است و از آن به بعد تا سال معدن تعطیل بوده است تا سال 1367 که بعد ازآن مطالعاتی دوباره بر روی معدن انجام شده و پس از پاکسازی و باز سازی برخی بخشهای تخریب شده عملیات استخراج شروع شده و در سال 1375 کارخانه تغلیظ نیز به این مجموعه اضافه شده است .
معدن شامل کانی های منیتیت ٬ پیریت ٬ کالکو پریت ٬ هماتیت ٬ بورنیت ٬ تترا ادریت ٬ بیسیموت خالص ٬ کلومین ٬ شیلیث و ولفرامین میباشد .
خلاصه ای از نحوه استخراج و ابعاد عملیات استخراجی در معدن مس مزرعه
مطالبی را که در این قسمت آورده میشود صرفا جهت در دست داشتن نمایی کلی می باشد که در ادامه آنها را به تفصیل شرح خواهیم داد .
در معدن مس مزرعه 7 تونل احداث گردیده که 4 عدد از این تونلها بر روی یکدیگر به احداث شده اند .
تونل صفر که پایین ترین تونل میباشد و پس از آن تونلهای شماره 1 ٬ 2 ٬ 3 و 4 میباشند . ارتفاع تونلها از یکدیگر به ترتیب 40 ٬ 40 ٬ 40و 25 متر میباشد. تونلهای 6 و 7 در قسمت غربی معدن می باشند .
در سالهای قبل از انقلاب تونل 3 استخراج گردیده و و پس از انقلاب نیز تونلهای 2 و 3 کاملا استخراج گردیده اند که در حال حاضر قسمتهای بین تونل 1 و 2 در حال استخراج میباشد. بزرگترین تونل حفر شده تونل شماره یک می باشد که از 5 کارگاه استخراجی تشکیل شده است.
تونلهای احداثی در درون لایه اسکارن میباشند که توسط دو لایه گرانیتی و آهکی با شیب تقریبی 90 درجه قرار گرفته است و از این رو تشخیص کمر بالا و کمر پایین لایه ممکن نمیباشد.
همانگونه که گفتیم روش استخراج معدن از نوع انباره ای میباشد که توضیح داده خواهد شد و نحوه نگهداری آن هم از نوع خود نگهدار( self support ) می باشد که به واسطه استحکام اسکارن و سنگهای تشکیل دهنده ممکن شده است .
نحوه ایجاد کارگاه زون مرکزی به این شکل میباشد که ابتدا تونل را حفر کرده و سپس بونکرهایی را به صورت زیگزاگ برای پوشش دادن سطح کارگاه به فاصله 5 متر از هم قرار داده اند ابعاد این کارگاه به شرح زیر میباشد :
طول :70 متر عرض : 10 متر که با قرار دادن حدود 10 بونکر این سطح پوشش داده شده است .
لازم به توضیح میباشد که بونکر وسیله ای قیف مانند در ابعاد بزرگ میباشد که در بالای تونل احداثی و سطح کارگاه جاسازی میگردد تا به این وسیله بتوان مواد معدنی خرد شده را به بیرون از کاگاه انتقال داد دهانه این بونکرها به ابعاد 80 در 80 میباشند که برای استخراج ماده معدنی مناسب باشد . ابعاد نرمال برای ماده معدنی که سنگ شکن های معدن بتوانند آنها را خرد کنند 30 سانتیمتر میباشد که اگر ابعاد ماده معدنی بیش از باشد ٬ در کارگاه آن را میشکنند تا بتواند خوراک دستگاههای سنگ شکن قرار گیرد.
در مقابل دهانه این بونکرها قطعاتی از چوب (بید) قرار داده میشود تا از پرتاب سنگها به بیرون از بونکر جلوگیری گردد و دلیل استفاده از چوب به جای آهن خاصیت انعطاف پذیری آن میباشد که اگر از آهن استفاده گردد احتمال خم شدن آن و وجود دارد .
علاوه بر این ما در تونل شاهد یک دویل میباشیم که جهت تهویه و و دسترسی افراد به کارگاه ایجاد گردیده است.
انتقال مواد از داخل معدن به بیرون توسط واگنها انجام میگردد که توسط افراد یا دستگاهها حرکت میکنند.
مواد استخراجی به سنگ شکن مخروطی انتقال مییابند و خرد شده و در سیلو جمع میگردند سپس توسط نقاله به آسیاب گلوله ای وارد میشوند و تاحد مورد نظر خرد میگردند سپس با آب مخلوط گشته و با افزودن موادی شیمییایی به صورت شناور در آب در میآیند سپس ایم مخلوط به سلولهای پولیتاسیون ریخته میشوند که دو خروجی دارد که از یکی کنسانتره مس خارج میشود و از دیگری مواد زاید . در این کارخانه تغلیظ میتوانند مس را تا عیار 32 درصد تغلیظ کنند و سپس این کنسانتره ها بسته بندی شده و به کارخانه تغلیظ معدن سرچشمه ارسال میگردند در آنجا میتوانن عیار را به 98 و 99.5 درصد رسانده به کارخانه ذوب ارسال کنند تا به مصارف مختلف برسد.
عكس هايي از بازديد معدن مس مزرعه
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.